Spory są nieodłączną częścią polityki. Jak często w ciągu dnia przeglądając media społecznościowe wyświetlają Ci się informacje o konfliktach między politykami? Wywołanie takiego napięcia może skutkować negatywnymi konsekwencjami dla parlamentarzysty. Każdy z nich może mieć różne znaczenie. Istotne jest to, jakim mandatem jest objęty deputowany. Dowiesz się tego z najnowszego Bryka Maturalnego!
W szóstym odcinku 7. sezonu Podcastu Maturalnego, dr Marcin Łukaszewski omówił rodzaje mandatu parlamentarzysty. Jeśli jesteście zainteresowani tą tematyką, wysłuchajcie całego epizodu.
Mandat parlamentarny – pojęcie
W Polsce mandat parlamentarny jest pojęciem wieloznacznym. Głównie rozpatrywany jest w trzech znaczeniach. Po pierwsze, dotyczy zgłoszenia zamiaru kandydowania parlamentarzysty przez pełnomocnika. Po drugie, jest on pełnią praw i obowiązków deputowanego. Po trzecie, oznacza funkcje członka parlamentu.
Jakie są typy mandatów?
Mandat wolny oznacza, że parlamentarzysta reprezentuje każdego obywatela w kraju. W kwestii niezależności ,,o ile wyborcy mogą formułować swoje żądania, prośby, to parlamentarzysta nie jest nimi związany, nie musi się do nich przychylić’’ – mówi dr Łukaszewski. Deputowany posiadający to uprawnienie jest nieodwoływalny. Jeśli nie realizuje swojego programu i oczekiwań obywateli, nie grozi skrócenie jego kadencji. Przed kolejnymi wyborami, społeczność, która mu zaufała i zawiodła się na nim, może zagłosować na innego kandydata.
Mandat zwięzły (imperatywny) posiada osoba, która jest podporządkowana obywatelom. Dzięki ich głosom, jest zobligowana do określonego działania. Różnicą w posiadaniu tego mandatu względem wolnego jest fakt, że deputowany w każdej chwili może zostać odwołany przez podmiot powołujący.
Jak długo obowiązuje mandat parlamentarny?
Poseł, w wyniku wyborów, uzyskuje mandat. Oznacza to, że od ogłoszenia wyników wyborów jest objęty ochroną. Pełnie praw i obowiązków otrzymuje podczas złożenia ślubowania. Jeśli kandydat nie może pojawić się na pierwszym posiedzeniu Sejmu lub Senatu, to ślubowanie składa na kolejnym spotkaniu. Według art. 105 ust. 2 Konstytucji RP, poseł bez zgody Sejmu nie może zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej. Deputowany posiada mandat na czas kadencji organu, do którego został wybrany. Tylko Trybunał Stanu posiada prawo do odebrania mandatu. Po wykryciu prowadzenia działalności gospodarczej z osiągnięciem korzyści lub nabywaniem majątku skarbu państwa, mandat parlamentarzysty jest odbierany.
Warunki posiadania mandatu
Deputowany nie może pełnić innych funkcji publicznych, takich jak: Rzecznik Praw Dziecka i jego zastępców, członek KRRiT, Prezes NBP i Prezes NIK. Parlamentarzysta nie może także pracować w Sejmu, Senatu czy Prezydenta.
Mandat parlamentarny – podsumowanie
Mandat chroni parlamentarzystę i przyznaje mu wiele praw oraz nakłada obowiązki, które są niezbędne w pełnieniu funkcji reprezentanta swoich wyborców. W ten sposób, dzięki krótkiej lekcji, dowiedzieliście się jakie uprawnienia posiada deputowany, którego być może często widujecie w wiadomościach, bądź przeglądając media społecznościowe. Warto zapoznać się z naszym odcinkiem poświęconemu tej tematyce, którą omówił dr Marcin Łukaszewski. Jeśli to zagadnienie zachęcił Was do zagłębienia się w tematykę, koniecznie wysłuchajcie rozmowy redaktor Sandry Ględy z Panem Doktorem. Znajdziecie tam dodatkowe informacje, które z pewnością poszerzą Waszą wiedzę!
